Niekoniecznie… Choć jest to częste przeświadczenie wśród nurków na całym świecie. I w zasadzie nie ma się co temu dziwić, bo faktycznie nazwa może być myląca. Zwłaszcza, jeśli zna się tylko jedno znaczenie słowa „master”, czyli właśnie mistrz.
Jednak w języku angielskim, na którym trochę się znam (bo jestem Brytyjczykiem 🙂 ), wiele słów ma co najmniej kilka znaczeń i jednym z takich słów jest „master”. Poza popularnym „mistrzem”, to też „pan”(od: panować), „właściciel”, „zwierzchnik”, czy na przykład „kapitan”, ale bardziej w znaczeniu osoby czymś dowodzącej, a nie formalnie posiadającej stopień kapitana w którejkolwiek ze służb mundurowych.
Tak więc na przykład osoba dowodząca w porcie nazywa się po angielsku „harbour master”, jednak po polsku nie tłumaczymy go na „portmistrza”, a na „kapitana portu”.
Rozumiemy wtedy, że chodzi o kogoś dowodzącego i to nawet w dziedzinie związanej z żeglugą oraz kapitanami statków, lecz w tym przypadku to taki kapitan z portu. Podobnie więc możemy rozumieć naszego Divemastera. To wcale nie musi być „nurmistrz” (a szkoda 🙂 ), tylko po prostu ktoś kierujący lub dowodzący nurkowaniami.
Wciąż byłoby fajnie, gdyby każdy Divemaster, a przynajmniej ten kierujący akurat naszymi nurkowaniami, faktycznie był mistrzem nurkowania, ale nie jest to od niego wymagane i jak wiemy z codziennego życia społeczno-politycznego, dodatkowe kompetencje oraz pełniona funkcja nie zawsze idą w parze ;).
No dobrze, ustaliliśmy już, że Divemaster to raczej taki „nurkierownik”, ale co dokładnie robi?
To zależy… W różnych organizacjach nurkowych nadających ten tytuł, zakres oczekiwanych kompetencji i zadań jest różny. Ja podam tu tylko dwa przykłady z organizacji, które znam.
W PADI Divemaster to ktoś, kto wyłącznie zawodowo organizuje i kieruje nurkowaniami oraz prowadzi certyfikowanych nurków pod wodą. Pomaga również w prowadzeniu kursów. Jest więc czasem przewodnikiem, a czasem pomocnikiem instruktora, zwanym w dokumentach „certyfikowanym asystentem”.
Za to w SSI, rozdzielono funkcję przewodnika wycieczek nurkowych od asystenta instruktora. Tak więc kierownik nurkowania dla certyfikowanych nurków to po prostu Dive Guide, czyli przewodnik nurkowy. Można być przewodnikiem zawodowo, ale nie trzeba. Za to Divemaster to poziom wyżej. To taki szczególny, zawodowy przewodnik, który dodatkowo jest jeszcze „certyfikowanym asystentem” instruktora, a więc pomaga przy prowadzeniu kursów nurkowych. Aby uzyskać tytuł Divemastera, przewodnik musi spełnić kilka dodatkowych wymagań, o których napiszę dalej.
Warto na tym etapie jeszcze raz zaznaczyć, że w obu organizacjach Divemaster to stopień lub tytuł profesjonalny, w znaczeniu profesji, czyli zawodu, choć chyba wszyscy chcielibyśmy, aby również i w znaczeniu profesjonalizmu ;). Czyli z założenia Divemaster jest dla kogoś, kto pracuje w nurkowaniu, a nie po prostu nurkuje. Aby więc móc tytułować się Divemasterem, trzeba spełnić szereg wymagań stawianych przez organizację, a później regularnie opłacać składki oraz w większości przypadków posiadać odpowiednie ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej.
Jeśli Divemaster przestanie płacić składki, to w przypadku PADI, w ciągu najdalej roku straci aktywny status, a tym samym tytuł Divemastera i prawo do prowadzenia grup pod wodą oraz pomagania w kursach. Aby w przyszłości powrócić do aktywnego statusu i odzyskać swoje super-moce :), musi się ponownie o niego ubiegać. Przez pierwsze dwa lata wymagania nie są aż tak skomplikowane, ale potem im dłużej, tym więcej musi udowodnić. No i dobrze, bo przecież zależy nam na tym, aby Divemasterzy zawsze spełniali profesjonalne kryteria i mieli odpowiednią wiedzę oraz odświeżone umiejętności.
Za to w przypadku SSI, gdzie funkcja przewodnika oddzielona jest od funkcji pomocnika instruktora i jest właściwie specjalizacją nurkową, przerwanie opłacania składek spowoduje jedynie utratę części super-mocy. Divemaster traci tytuł i przestaje być certyfikowanym asystentem, ale wciąż jest certyfikowanym podwodnym przewodnikiem, bo te kwalifikacje są niezależne.
Może więc wciąż prowadzić grupy certyfikowanych nurków, pod warunkiem, że robi to niekomercyjnie. Bo jeśli chce komercyjnie, to również musi powrócić do aktywnego statusu i spełnić odpowiednie wymagania (zresztą podobne jak w PADI), aby znowu być nurkiem profesjonalnym (zawodowym). Czyli SSI również stawia na to, aby profesjonalni przewodnicy i pomocnicy na pewno mieli zawsze odświeżoną wiedzę i umiejętności.
Jak widać, oba systemy są w gruncie rzeczy podobne. Choć mi osobiście bardziej podoba się model SSI, bo dzięki oddzieleniu funkcji przewodnika od funkcji pomocnika, daje nurkom wybór ścieżki, którą chcą podążać.
Wyobraź sobie klub nurkowy, nieformalną grupę nurkujących znajomych albo nawet nurkującą rodzinę. Nurkowanie to ich całkowicie niekomercyjna aktywność dla poznawania, odkrywania, rekreacji oraz zabawy.
Nie mają instruktora i nie potrzebują go mieć do nurkowania w zakresie ich kwalifikacji. Ale często przydałby im się za to przewodnik. Ktoś, kto umie sprawnie zorganizować grupę i poprowadzić ją bezpiecznie pod wodą. Moim zdaniem, na tę właśnie potrzebę aktualnie lepiej odpowiada SSI swoim kursem przewodnika – Dive Guide.
Bo może go ukończyć każdy nurek, niekoniecznie ktoś, kto chce to robić jedynie zawodowo. Taki niekomercyjny przewodnik może wtedy po prostu prowadzić rodzinę czy znajomych pod wodą i nie potrzebuje co roku opłacać składek oraz ubezpieczenia.
Ważne jest też to, że ścieżka rozwoju nie jest zamknięta i można zmienić zdanie. Jeśli więc któryś z tych niekomercyjnych przewodników dojdzie do wniosku, że chce jednak w ten sposób pracować zawodowo, to po prostu musi spełnić kilka dodatkowych wymagań i może zostać przewodnikiem profesjonalnym. A jeśli zechce również pomagać w prowadzeniu kursów, to po spełnieniu kilku kolejnych wymagań, może zostać Divemasterem.
Chcesz zostać Divemasterem lub przewodnikiem nurkowym?
Oto od czego zacząć:
Sprawdź czy spełniasz wymagania wstępne.
W PADI na rozpoczęcie kursu Divemestara musisz mieć
- co najmniej 18 lat;
- certyfikaty: PADI Advanced Open Water Diver oraz PADI Rescue Diver;
- ukończony kurs pierwszej pomocy EFR Primary and Secondary Care w ciągu 24 miesięcy poprzedzających kurs Divemastera.
- zalogowanych co najmniej 40 nurkowań;
- zaświadczenie od lekarza, że możesz nurkować, wydane w ciągu 12 miesięcy poprzedzających kurs.
W SSI zaczynasz od kursu Dive Guide i musisz mieć
- 15 lat, jeśli chcesz być przewodnikiem niekomercyjnym lub 18 lat, jeśli chcesz być profesjonalnym przewodnikiem.
- certyfikat SSI Diver Stress & Rescue lub odpowiednik z innej uznanej organizacji.
- certyfikaty SSI lub innej uznanej organizacji, albo doświadczenie (co najmniej 5 nurkowań) w każdej z następujących dziedzin: nurkowania głębokiego, nawigacji oraz nocnego i przy ograniczonej widoczności. SSI rekomenduje również, aby każdy kandydat na profesjonalnego nurka zdobył certyfikat Enriched Air Nirtox 40.
- zalogowanych co najmniej 40 nurkowań o łącznej długości co najmniej 25 godzin.
Dopiero, gdy chcesz zostać profesjonalnym przewodnikiem SSI, musisz zadbać o to, aby dodatkowo mieć odpowiedni i ważny certyfikat pierwszej pomocy, kurs podawania tlenu w sytuacjach awaryjnych, a także odpowiednie zaświadczenie lekarskie, że spełniasz wymogi medyczne do pracy w nurkowaniu.
Jeśli zaś poza przewodzeniem grup zawodowo, chcesz jeszcze pomagać w prowadzeniu kursów i zdobyć tytuł Divemastera, to musisz dodatkowo ukończyć kurs SSI Science of Diving oraz mieć zalogowanych co najmniej 60 nurkowań o łącznym czasie co najmniej 40 godzin.
Jak widzisz, wymagania są w sumie podobne, tylko w przypadku PADI masz jedną opcję, a w przypadku SSI trzy i niektóre z tych wymagań pojawiają się dopiero na ostatnim etapie.
Znajdź dobrego instruktora lub centrum nurkowe. Skąd masz wiedzieć, że wybierasz dobrze? Poczytaj wcześniej opinie o instruktorze i o centrum, zwłaszcza te napisane przez osoby, które faktycznie korzystały z ich usług. Możesz też ostrożnie popytać w środowisku, ale przede wszystkim tych, którzy dobrze nurkują, a nie tych, którzy dużo gadają 🙂
Wybierz jedną z dwóch popularnych opcji
Opcja pierwsza to kurs Divemastera/Dive Guida, na którym nauczysz się dokładnie tego, co jest wymagane, a czasem może nawet trochę więcej. Takie kursy trwają od kilku dni do 2-3 tygodni. Od czego zależy ich długość? Od tego jak dany instruktor lub centrum nurkowe zdecyduje się je prowadzić. Bo obie organizacje nurkowe określają jedynie standardy czego uczyć i czego wymagać od kandydatów (zresztą bardzo podobne), a SSI dodatkowo sugeruje, aby taki kurs trwał przynajmniej 5 dni.
Opcja druga to program „internship” (praktyka/staż), zawierający w sobie kurs Divemastera/Dive Guida oraz cały szereg innych atrakcji. A wśród nich więcej nurkowań, dodatkowe kursy i więcej okazji organizowania grup nurkowych oraz przewodzenia im pod wodą. Do tego jeszcze codzienna pomoc w prowadzeniu centrum nurkowego, czyli witanie gości, obsługa recepcji, sprzedawanie usług i sprzętu, sprzątanie, nabijanie butli oraz wiele, wiele innych.
Nauka w takiej formie może trwać nawet do kilku miesięcy. Wszystko zależy od tego ile masz czasu, pieniędzy i co chcesz zrobić dodatkowo. Jeśli chcesz uczyć się w takiej formie i nie spełniasz któregoś z wymogów wstępnych, to zwykle jest czas to nadrobić przed rozpoczęciem kursu.
W przypadku programów typu „internship” warto jeszcze zaznaczyć, że nie są one ustandaryzowane i każde centrum nurkowe prowadzi je po swojemu. Są więc centra, gdzie za dodatkową praktykę dodatkowo zapłacisz, bo w końcu uczysz się dłużej i ktoś daje Ci możliwość nauczenia się więcej.
Są też centra, gdzie Twoja dodatkowa praktyka i pomoc w funkcjonowaniu biznesu będą uznane za Twoją pracę, a następnie przeliczone na pieniądze, które zostaną odjęte od poniesionych przez Ciebie kosztów. Wtedy ucząc się w takiej formie możesz po prostu odpracować swój kurs i wyjść finansowo na zero, o ile spędzisz w centrum nurkowym odpowiednio dużo czasu.
No dobrze, a co jeśli ktoś nie chce być przewodnikiem nurkowym lub pomocnikiem instruktora, a po prostu faktycznym mistrzem nurkowania?
Czy jest jakiś kurs dla „nurmistrzów”? 😉
Aby dojść do wysokiego poziomu kompetencji, trzeba się dużo nauczyć i zdobyć dużo doświadczenia. Obie wspomniane przeze mnie organizacje oferują ponad dwadzieścia ciekawych kursów tematycznych i specjalistycznych z przeróżnych dziedzin nurkowania rekreacyjnego. Można się więc nauczyć nurkowania głębokiego (do 40m), wrakowego, fotografii podwodnej, nurkowania z różnymi konfiguracjami sprzętowymi oraz gazami, obsługi skutera i wielu, wielu innych przydatnych umiejętności.
Można też pójść w stronę nurkowania technicznego, które jak sama nazwa wskazuje, ma coś wspólnego z techniką nurkowania i prawdopodobnie ją poprawia. 😉 Kursy techniczne przygotowują do nurkowania głębiej niż 40m, z dekompresją oraz w miejscach, w których na przykład sufit wraku czy jaskini uniemożliwia pionowe wynurzenie się w sytuacji awaryjnej.
Generalnie im więcej kompetencji i kwalifikacji nurkowych chcesz zdobyć, tym lepiej. Mistrz nie staje się mistrzem z dnia na dzień. Wymaga to raczej ciężkiej pracy oraz świadomego ukierunkowanego rozwoju. Ponieważ obie organizacje to świetnie rozumieją, mają też pewną nagrodę dla tych najbardziej wytrwałych w samorozwoju.
PADI oferuje Ci tytuł mistrzowski „Master Scuba Diver”. Aby go uzyskać musisz:
- ukończyć kursy PADI Advanced Open Water Diver (zaawansowany) oraz PADI Rescue Diver (nurek – ratownik);
- ukończyć 5 kursów specjalizacji nurkowych PADI lub kursów techniczych PADI;
- mieć na koncie przynajmniej 50 nurkowań.
- mieć co najmniej 12 lat.
SSI oferuje za to tytuł mistrzowski „Master Diver”. Aby go uzyskać musisz:
- ukończyć kurs SSI Diver Stress & Rescue (nurek ratownik) lub odpowiedni program z innej uznanej organizacji nurkowej;
- ukończyć 4 kursy spośród specjalizacji nurkowych SSI lub kursów technicznych SSI Extended Range. Istnieje też możliwość wykorzystania na poczet Master Diver specjalizacji z innych uznanych organizacji nurkowych, ale maksymalnie dwóch takich kursów. Pozostałe trzeba już ukończyć w SSI.
- mieć na koncie przynajmniej 50 nurkowań.
- mieć co najmniej 12 lat.
Teraz, skoro wiesz już coś o kursach, możliwościach i różnicach między nimi, zastanów się, na co tak naprawdę chcesz się zapisać. Do czego dążysz? Chcesz być Divemasterem, przewodnikiem czy mistrzem nurkowania? A może po prostu chcesz się dalej rozwijać?
Napisz do mnie i porozmawiajmy o twoim rozwoju nurkowym. Być może to właśnie ze mną zechcesz zrobić te kursy w Chorwacji, na wyspie Vis, a być może z kimś innym gdzie indziej. W każdym razie odezwanie się do mnie może być dobrym pierwszym krokiem. Jak widzisz, znam się trochę na tych kursach. Prawdopodobnie dlatego, że jestem instruktorem nurkowania 🙂 Co więcej, jestem też pedagogiem, specjalistą z zakresu edukacji dorosłych oraz edukacji przygodowej, a także certyfikowanym w Wielkiej Brytanii doradcą kariery. Jestem więc pewny, że mogę Ci jakoś pomóc i niejednego Cię nauczyć.
Na wyspie Vis współpracuję za to z polską bazą Nautica Vis/Nautica Safari, która ma ogromne, ponad 20-letnie doświadczenie w uczeniu nurkowania oraz prowadzeniu turystyki nurkowej w Chorwacji, Polsce i Egipcie. To świetne miejsce, aby się rozwijać, a także by stawiać swoje pierwsze kroki jako przewodnik lub Divemaster.
Na koniec taka prośba. Jeśli podoba Ci się ten tekst to udostępnij do znajomym. Być może wśród nich również są osoby, które chcą się rozwijać nurkowo.
Pozdrawiam,
Mariusz (odwiedź mnie na facebook)
